خانه های سنگی، معماری پلکانی، بافت سنتی، وجود آبشار ها و چشمه های زیبا و رودخانه تنگیور که در کنار آن جریان دارد و مخصوصا مردم بسیار مهمان نواز این روستا، اینجا را به منطقه ای جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است. این روستا در شهراستان زیبای کامیاران کردستان قرار گرفته است.
یکی از مراسم‌های ویژه در منطقه هورامان کردستان، مراسم پیر شالیار است، مراسمی که مردم منطقه به آن عروسی پیرشالیار می‌گویند و آیینی چندهزارساله است از جمله جاذبه های گردشگری کردستان است. این مراسم هر سال یکی در ۱۵ بهمن و دیگری در ۱۵ اردیبهشت در کردستان برپا می شود.
اما مراسم کومسای که به آن مراسم شکستن سنگ مقدس هم می‌گویند، کمی متفاوت‌تر است. مراسم کُومسای که در آخرین جمعه قبل از نیمه اردیبهشت ماه (۱۵ اردیبهشت) از اول صبح در مزار پیرشالیار در هورامان برگزار می‌شود، با فاتحه‌خوانی، دف نوازی و اجرای مراسم تلیله‌خوانی همراه است و در پایان هر مراسم سنگی را می‌شکنند که به باور مردم دوباره تا سال بعد رشد می‌کند. مراسمی که در هربهار گردشگران زیادی را حتی از کشورهای مختلف به اورامان می‌کشاند در سال ۱۳۹۵ بیش از هشت هزار نفر برای تماشای این مراسم به اورامان سفر کرده اند.
آیین هایی که در مراسم در عروسی پیر شالیار وجود دارد نیز عبارت است ، قربانی کردن گاو و گوسفند، پخت آش و گوشت، دف‌نوازی، سماع، پخش نذری، نماز و ذکر و شب‌نشینی، این مراسم به مدت سه روز در این روستا برگزار می گردد، شاید سختی راهی که برای رسیدن به این روستا کمی اذیت کننده باشد ولی برای یکبار هم که شده تماشای این مراسم ارزش دارد.
به منظور دسترسی به منطقه ای که این مراسم برگزار می شود باید جاده‌های پر پیچ و خم و گذشتن از کنار رودخانه سیروان وجود دارد را پشت سر بگذارید، پس از آن به روستایی می‌رسید که زبانزد خاص و عام است، این روستا دارای معماری پلکانی بوده و به آن اورامان یا هورامان تخت نیز گفته می شود.
غار باستانی کرفتو که در حدود هفتاد کیلومتری شهر دیواندره قرار گرفته است، مجموعه ایست زیبا از تلاش انسان های باستان و طبیعت. غار کرفتو طولانی ترین غار تاریخی ایران است که در ادوار مختلف محل سکونت مردمان بسیاری بوده است. این اثر ملی، یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری کردستان است که هر ساله پذیرای تعدا زیادی گردشگر از سر تا سر کشور می باشد.
احتمالا نام تپه زیویه را در کتب بسیاری مشاهده کرده اید. تپه باستانی زیویه که در گذشتگانی بسیار دور محل زندگی اقوام مانایی بوده، از مهمترین جاذبه های تاریخی شهر سقز می باشد. این شهر جاذبه های دیگری را نیز در دل خود جای داده است که بازدید از آن ها خالی از لطف نیست. مسجد تاریخی دومناره که مربوط به دوره افشاریان است و حمام حاج صالح که در بافت تاریخی شهر قرار دارد و یادگاری از دوران صفویه است، از جمله آثار ارزشمند سقز هستند.
اگر مسیرتان سمت بیجار افتاد، حتما بستنی های سنتی این شهر را امتحان کنید زیرا یکی از جاذبه های گردشگری کردستان است. بستنی هایی که طعم حل و گلاب آن طراوت و شادابی خاصی به شما می دهند. بیجار یکی از مرتفع ترین شهرهای ایران است که به آن لقب بام ایران را هم داده اند. آثار تاریخی نظیر بازار سنتی و قلعه قمچای و همچنین پیست اسکی نسار، از مکان هایی هستند که می توانید بازدید از آن ها را در برنامه خود قرار دهید.
برای کسانی که به منظور طبیعت گردی و به خصوص کوهنوری به این منطقه کردنشین سفر کرده اند کوه آوالان می تواند بهترین جاذبه ای باشد که می توانند در سفرشان انتخاب کنند. ارتفاع این کوه حدودا ۳۰۰۰ متر است و در ۲۵ کیلومتری جنوب سنندج واقع شده است. نام های دیگری برای این کوه به کار برده می شود که آنها عبارت از هه واره، به رزه و عبدالامان هستند.
به منظور دسترسی به این کوه بهترین راه می تواند روستای نشور و روستای دولابه است. این کوه دارای جان پناه بوده و زمان لازم برای رفت و برگشت ۱۰ ساعت تخمین زده شده است. بر فراز این کوه منظره های دیگر این شهر که شامل دریاچه سدگاوشان، شهر سنندج، کوه آبیدر، کوه شاهو، و کوه‌های شرقی مشرف به شهر سنندج (کوه‌های صلوات آباد) می باشند نیز به راحتی دیده می شوند.
آدرس: ایران – کردستان – سنندج ۲۵ کیلومتری جنوب سنندج
از مهمترین رودخانه هایی که در کردستان جاری است و نامی بسیار آشنا دارد، رود سیروان است که از جمله جاذبه های گردشگری کردستان است. این رود که تقریبا مسیر طولانی و پر پیچ و خمی را طی می کند. این رودخانه در بخش غربی و شمال غربی هورامان قرار گرفته و منطقه [هورامان] را به دو بخش تقسیم نموده است. بیشترین بخش این رودخانه در شهرستان پاوه قرار دارد، این رودخانه از بخش رزاب و مریوان در کردستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شمال غربی اورامانات، دوآب و شمال هرتا، رودخانه‌های ژاد رود، قشلاق رود، لیله، لوشه، زمکان، دشت حر به آن پیوسته و سپس وارد کشور عراق می‌شود.
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری کردستان است که از دوران زندیه تا به اکنون باقی مانده است. این حمان در مجموعه عمارت وکیل الملک و متصل به به پارک سپیدار سنندج قرار دارد. گفته اند که این حمام تنها برای استفاده خانواده وکیل بوده اما از صحت این گفته اطلاع دقیقی در دستمان نیست. مطابق با اسنادی که وجود است این حمام همزمان با ساخت عمارت وکیل الملک در کردستان نیز ساخته شده است. استفاده از آهک بری در سطح وسیع بر دیوارها و در فضاهای گرم و سرد حمام به چشم می‌خورد و نقش‌های به کار رفته برای تزیین حمام شامل اشکال هندسی، گیاهی و حیوانی است که بیشتر از نقش طاووس استفاده شده است.
آدرس: ایران – کردستان – سنندج مجموعه عمارت وکیل الملک و متصل به پارک سپیدار سنندج
تالاب زریوار یکی از خاص ترین دریاچه های آب شیرین در جهان است و به عنوان یک تالاب بین الملی شناخته شده است. به نظر کارشناسان محیط زیست این تالاب این ظرفیت را دارد که مورد بررسی جهانی قرار بگیرد.
حجم تقریبی آب تالاب زریوار در حدود ۳۰ میلیون مترمکعب برآورد شده است. محیط تالاب حدود ۲۲، ۵ کیلومتر و میزان متوسط بارندگی ۷۸۶ میلی متر در سال است. امکان قایق رانی در این دریاچه وجود دارد و در کنار آن عده ای از محلی ها نان و آش محلی می فروشند و ماهی کباب اطراف دریاچه ی زریوار که البته شهره خاص و عام است هم بسیار محبوب است.
